وقتی لولوخان آدم می‌شود

نگاهی به انیمیشن هتل ترانسیلوانیا 4

علی خانمرادی

وقتی یک فیلم یا انیمیشن موفق می‌شود تماشاگران و مخاطبین زیادی را به سینما بکشاند و مورد استقبال قرار گیرد، سازندگان آن به این فکر میفتند که همان فیلم را با داستان جدیدی بسازند؛ البته گاهی موفقیت‌آمیز است و گاهی هم با شکست همراه می‌شود و مخاطبان اثر، با تردید و ناراحتی از سینما خارج می‌شوند.

انیمیشن  «هتل ترانسیلوانیا4_ ترانسفورمانیا» که چهارمین انیمیشن از این مجموعه است، می‌تواند نمونه‌ای باشد برای آثاری که هیچ‌کدام از سه قسمت بعدی آن نتوانسته به اندازه‌ی کار اول جذاب و دوست‌داشتنی باشد.

خلاصه داستان

«کنت دراکولا» یا همان «لولوخان» قصد دارد خود را از مدیریت هتل بازنشسته کند و آن را به دخترش تحویل دهد، اما مشکل آن‌جاست که دراکولا، شوهر دخترش را که یک انسان است، به عنوان عضوی از خانواده قبول ندارد؛ پس دوست ندارد بخشی از مدیریت هتل به دست دامادش «جانی» بیفتد. جانی وقتی این موضوع را می فهمد از «ون هلسینگ» می‌خواهد به او کمک کند. ون هلسینگ هم اختراع جدیدش را که اسلحه‌ی تبدیل کننده‌ی انسان به هیولا است، روی جانی آزمایش می‌کند و جانی هیولا می‌شود. قضیه آن‌جا جالب می‌شود که بقیه هیولاهای هتل با همین اسلحه دچار تغییر می‌شوند و به انسان تبدیل می‌شوند. اسلحه از کار می‌افتد و برای دوباره راه انداختنش باید به مکانی دور سفر کنند و الماس مخصوصی که اسلحه را به کار می‌اندازد، پیدا کنند...

مخلوط ترس و خنده

یکی از جذابیت‌های انیمیشن هتل ترانسیلوانیا مربوط می‌شود به جمع شخصیت‌های فیلم‌های ترسناک تاریخ سینما مانند دراکولا، فرانکشتاین، مرد نامرئی، گرگینه، مومیایی و... که در این انیمیشن بامزه به صورت کمدی و کاریکاتوری حضور دارند و نه تنها مخاطب را نمی‌ترسانند، بلکه باعث خنده و نشاط بیننده هستند.

ژانر وحشت در سال‌های اخیر، گذشته از احتمال ضرر و زیان روحی روانی که ممکن است برای مخاطبان کم سن و سال داشته باشد، به شکل کم‌نظیری مورد توجه علاقمندان سینما قرار گرفته است. با این حال در تهیه و ساخت انیمیشن‌هایی که قرار است مخاطب عام داشته باشد و گروه‌های سنی مختلفی آن را تماشا کنند، معمولاً نویسندگان و کارگردانان سعی می‌کنند علاوه بر این‌که عنصر وحشت را تا حد امکان کمرنگ کنند، با استفاده از کمدی و طنز، به فیلمشان رنگ و بوی شیرین و جذابی اضافه می‌کنند و ترکیبی از ترس و خنده را هم زمان پیش چشم بیننده قرار می‌دهند. همان طور که جمع هیولاها در هتل ترانسیلوانیا نه تنها ترسناک نیست، بلکه بسیار دل‌چسب و خنده‌آور است.

وحشت در خدمت تربیت

در انیمیشن هتل ترانسیلوانیا، چه در قسمت‌های قبل و چه در آخرین تولید این مجموعه، علاوه بر جنبه‌ی سرگرمی که مهم‌ترین بخش هر انیمیشن محسوب می‌شود سعی بر آن است که پیام‌های اخلاقی و تربیتی نیز گنجانده شود؛ پیام‌هایی که سازندگان اثر فکر می‌کنند لازم است کودکان و نوجوانان در مورد آن بیندیشند و با ایجاد سؤالاتی در ذهن مخاطبان قصد دارند آگاهی آن‌ها را افزایش دهند.

در هتل ترانسیلوانیای 4، شخصیت جانی که داماد کنت دراکولا است تبدیل به هیولا می‌شود و هیولاهای معروف هتل همه به انسان تبدیل می‌شوند. در ادامه شاهد تغییراتی در رفتار و شخصیت جانی هستیم که لحظه به لحظه کنترل رفتار خود را از دست می‌دهد و تبدیل به حیوانی ترسناک و خشمگین می‌شود که هر چیزی سر راه خود می‌بیند را خراب می‌کند. همچنین می‌بینیم که هیولاهای بامزه‌ی فیلم تبدیل به انسان‌هایی خنگ، شلخته، تنبل و بی‌عرضه می‌شوند و دیگر هیچ قدرت و توانایی خاصی ندارند.

در این میان، برای برخی مخاطبان سؤالاتی پیش می‌آید که آیا هیولا شدن برای یک انسان معمولی می‌تواند خوب و مفید باشد؟ اگر یک انسان تبدیل به هیولا شود ممکن است چه رفتارهایی از خود نشان دهد؟  وقتی جای انسان‌ها و هیولاها عوض شود و نظم طبیعت بر هم بخورد، چه تأثیری بر جای می‌گذارد؟ ترس و وحشت چگونه به وجود می‌آید و تأثیر آن بر انسان چه اثری می‌گذارد؟

در حقیقت، یک انیمیشن می‌تواند به صورت غیرمستقیم بر فکر و اندیشه‌ی مخاطب تأثیر بگذارد و او را نسبت به بسیاری از مسائل آگاه کند. کاری که هتل ترانسیلوانیا نیز مانند بیش‌تر انیمیشن‌ها تلاش می‌کند انجام دهد و تا حدی نیز در آن موفق است و آن‌چه در فیلم شاهد آن هستیم، دیدگاه‌های سازندگان آن درباره‌ی خودشناسی و هویت انسان‌ها است، درباره‌ی ارزش هر انسان و توانایی‌های او و قدر دانستن جایگاه خود.

بنابر این می‌توانیم بگوییم یک انیمیشن که قالب و نوع آن بر پایه‌ی ترس و وحشت استوار است، با همراهی کمدی و طنزی شیرین، نه تنها می‌تواند اضطراب و ترس را به بیننده القا نکند، بلکه وسیله‌ای باشد، برای سرگرمی و آموزش غیرمستقیم نکات اخلاقی و تربیتی.