بعید است کسی پیدا شود که دوست نداشته باشد به دنیای خارج از کره‌ی زمین سفر بکند، آن هم دنیای کهکشان‌ها با بی‌نهایت سیاره و ستاره...

از خلبان پرواز به شازده کوچولو

سمیرا پورک

شهریار عزیز[1]! دوست قدیمی، سلام

بابت نامه‌ای که برایم فرستادی و از حال و احوالت باخبرم کردی ممنونم. برایم از این‌که به سیاره‌ات برگشتی و دلتنگی‌ات برای گل سرخ به پایان رسیده است، ادامه‌ی فعالیت‌‌های کوه‌های کوچک آتشفشانی روی سیاره‌ات و بائوباب‌های بی‌ملاحظه نوشته بودی که خواندنشان بسیار من را هیجان‌زده کرده است. از این‌که نیاز به گذر زمانی مشخص برای مشاهده‌ی غروب خورشید را پذیرفته‌ای برایت خوش‌حالم. از آن آخرین روزی که تو را دیدم و سیاره‌ی ما را ترک کردی، خیلی چیزها تغییر کرده و یا درحال تغییر است. این‌که خواستی خبرهای دست اول سیاره‌ام را برایت ضمیمه‌ی نامه‌هایم کنم، مرا به فکر برد که در نامه‌ام به‌روزترین خبر را با بیان جزئیات برایت بنویسم. در سیاره‌ی ما به لطف پیشرفت‌ علم و دانش، دستاوردهای شگفت‌آوری ثبت می‌شود که هر کدام روزی فقط در خیال و تصور آدم‌ها می‌‍گنجیده است.

شهریار عزیز! این روزها خبرهای داغ و تازه‌ای از آسمان‌ها می‌شنویم که منبع آن یک تلسکوپ فضایی قدرتمند است. هر بار که این تلسکوپ برای ما تصویری ثبت می‌کند من در انتظار خبری هستم که دانشمندان با هیجان به خبرنگاران گزارش کنند و آن چیزی نیست جز پیدا کردن و رؤیت اخترک تو. شاید برایت سؤال پیش آمده است که از چه چیزی برایت می‌نویسم. از خودت می‌پرسی: تلسکوپ فضایی دیگر چیست؟ آدم‌ها با تلسکوپ می‌خواهند چه کسی یا چه چیزی را در آسمان‌ها پیدا کنند؟

خب جانم برایت بگوید تلسکوپ فضایی یک فضاپیمای بدون سرنشین است که یک تلسکوپ را با خودش حمل می‌کند تا به کمک آن تصویرهایی از مکان‌ها و اجرام دوردست داشته باشیم. جهان ما همان طور که خودت می‌دانی آن قدر وسیع و بی‌انتها به نظر می‌رسد که کنجکاوی آدم‌ها را برمی‌انگیزد تا به دنبال اسرار آن بروند و پاسخی برای سؤال‌های‌شان بیابند. سؤال‌هایی از این قبیل که کار این جهان از کجا آغاز شده است؟ و یا آن دوردست‌ها هم سیاره‌ای برای حیات و زندگی وجود دارد؟ چیزی یا حتی تهدیدی وجود دارد که به عنوان پایان جهان نام‌گذاری‌اش کنیم؟

چند روز پیش در کتابی خواندم که قطر کهکشان راه شیری که ما در آن زندگی می‌کنیم «صد هزار سال نوری است.» یعنی صد هزار سال طول می‌کشد تا نور از این سر کهکشان ما به آن سوی کهکشان برسد! در حالی که همین نور فاصله‌ی زمین تا خورشید را تنها در هشت دقیقه طی می‌کند!

شهریار جان! این فقط در رابطه با یک کهکشان در کیهان ما است و تلسکوپ‌ها وجود کهکشان‌های بسیاری را ثابت کرده‌اند. این روزها با استفاده از تلسکوپ قدرتمندی به نام جیمز وب تصاویر جدیدی از کهکشان‌های دورتر به دست آمده است. تلسکوپ‌ وب امکان مشاهده‌ی اجسام بسیار دور و سردی مثل سحابی‌ها، برخی ستاره‌های کوتوله و یا سیاره‌ها را برای‌مان فراهم آورده است که تا پیش از این ممکن نبود.

شهریار جان! وب آینه‌ای بسیار بزرگ دارد که می‌تواند امواج گسترده‌تر و بسیاری را جمع‌آوری کند و در نتیجه وب می‌تواند با جذب این امواج زمان‌های دورتری را رصد کند. از آن‎جا که نور با گذر زمان به ما می‌رسد هرچه جسم دورتر باشد و رؤیت شود، گویی به زمان دورتری نگاه می‌کنیم. کیهانی که سیاره‌ی ما و اخترک تو در آن وجود دارد، میلیاردها سال پیش شکل گرفته است و مشاهده‌ی آن‌ها با این تلسکوپ ما را به کشف آغاز جهان نزدیک‌تر می‌کند.

خب تا این‌جا برای تو از آن‌چه در رابطه با تلسکوپ جیمز وب خوانده و شنیده بودم، نوشتم؛ اما تو هم اگر دسترسی به فضای مجازی زمینی داشتی، اطلاعات تصویری بسیاری را می‌توانستی از آدرسی که ضمیمه می‌کنم در رابطه با جیمز وب به دست بیاوری.

راستی برای تغییر نام سیاره‎ات از اخترک «ب 612 » به اخترک «تک گل سرخ» باید اعتراف کنم که بسیار خوش سلیقه هستی.

دوست‌دار تو، خلبانِ پرواز

ضمیمه:

https://webb.nasa.gov/

[1] پیش از مطالعه نامه ­های این بخش خواندن کتاب "شازده کوچولو" اثر آنتوان دوسنت اگزوپری، ترجمه احمد شاملو را پیشنهاد می­ کنم