 هستم؟ ... ', 'data/salam/coversheet/311664171932.jpg'))
اتاق مشاور
چرا من آدم غایب‌جوابی(!) هستم؟
مهدیس حسینی، کارشناس روان‌شناسی بالینی
امروز از آن روزهای سخت بود. از آن روزهایی که بیش‌تر از هزار بار اتفاقی را که بر من گذشته است در ذهنم مرور کردم. این‌که چرا این حرف را نزدم؟ چرا این را نگفتم؟ ای کاش گفته بودم!
شاید شما هم چنین روزهایی را پشت سر گذاشته باشید زمان‌هایی که کسی با شما بحث می‌کند، اما شما توان پاسخ دادن ندارید یا سؤالی از شما می‌پرسد که شما دوست ندارید به آن سؤال جواب دهید؛ اما به هیچ طریقی هم نمی‌توانید از پاسخ دادن طفره بروید.
برای همه‌ی ما پیش آمده است که در موقعیتی قرار گرفته‌ایم و در آن لحظه نتوانستیم از خودمان دفاع کنیم و جواب فرد مقابل را بدهیم و تازه چند روز بعد از اتمام آن بحث و گفت‌وگو به فکرمان رسیده است که ای دل غافل من باید در جوابش این را می‌گفتم.
این به خاطر این است که ما یاد نگرفتیم چه‌طور حاضرجواب باشیم و در نهایت با احترام پاسخ مناسبی به حرفهای شخص مقابل بدهیم. راستش را بخواهید در موضوعی مثل حاضرجوابی یا به قولی شیرین‌زبانی مرز بین خوش‌بیانی و بی‌ادبی بسیار باریک است.
تصور کنید شخصی با شما شوخی می‌کند که ممکن است شما رنجیده‌خاطر شوید یا در جمع کسی به شما چیزی بگوید و جمعیت شروع به خندیدن به شما کنند یا فردی بی‌منطق با شما وارد بحث شود.
در چنین موقعیت‌هایی شما نیاز به حاضرجواب بودن دارید. حاضرجوابی اسلحه‌ای برای حمله به دیگران نیست قرار نیست. با حاضرجوابی شما دیگران را تخریب کنید. حاضرجوابی سپری است که به شما کمک می‌کند تا در مقابل حمله‌های کلامی دیگران از خودتان دفاع کنید.
حاضرجوابی یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که یک سخنران حرفهای یا کسی که می‌خواهد فن بیان قدرتمندی داشته باشد، باید آن را دارا باشد. حاضرجوابی زمانی خوب است که بتواند به ما کمک کند تا همیشه از حق خودمان دفاع کنیم یا حتی از شرّ سؤال‌های نامربوط و بی‌ربطی که خیلی از افراد می‌پرسند، راحت شویم.
اما چگونه حاضرجواب باشم؟
۱. از طنز استفاده کنید.
بهترین تکنیک برای حاضرجوابی استفاده از طنز است. سعی کنید زمانی که کسی به شما چیزی گفت و ناراحت شدید از این تکنیک استفاده کنید. با این روش می‌توانید هم بحث را عوض کنید، هم پاسخ طرف مقابل را بدهید و هم دیگران را بخندانید.
فرض کنید شخصی از شما می‌پرسد که چرا کنکور نمی‌دهی؟ پس این همه درس خواندن به چه دردت می‌خورد؟ در جواب این افراد این‌طور جواب بدهید: منتظر دستور شما بودم؛ اتفاقاً چه خوب که یادآوری کردید؛ آه کمی صبر کنید همین الآن می‌روم کنکور می‌دهم و برمی‌گردم.
برخی از افراد با بی‌ادبی تمام حرف‌هایی می‌زنند و دیگران را به کارهای نکرده متهم می‌کنند، اگر در چنین موقعیتی قرار گرفتید بهتر است فقط سکوت کنید. سکوت کردن خودش در این‌جا یک پاسخ محکم به حساب می‌آید. در واقع شما با سکوتِ خود به طرف مقابل و سایر افرادی که در جمع حاضر هستند بی‌گناهی خود را ثابت می‌کنید و به دیگران می‌فهمانید که طرف مقابل حتی ارزش جواب دادن هم ندارد و من او را در حدی نمی‌بینم که بخواهم خودم را درگیر پاسخ دادن به او کنم.
۳. سؤال را با سؤال پاسخ بدهید.
گاهی اوقات دیگران سؤال‌هایی از ما می‌پرسند که نمی‌خواهیم به آن‌ها جواب دهیم و یا اصلاً سؤال‌های نامربوطی می‌پرسند که دانستن آن هیچ ربطی به آن‌ها ندارد. در این‌جور مواقع سؤال را با سؤال جواب بدهید.
مثلاً: منظورت چیه؟ می‌شه بپرسم چرا این سؤال رو پرسیدی؟ اگه جواب ندم مشکلی داره؟ و...
حتی زمان‌هایی که سؤالی در کار نیست و فقط حرف نامربوطی زده می‌شود می‌توانید از این مدل سؤال‌ها استفاده کنید تا بحث را تمام کنید.
۴. تکه کلام‌های عامیانه استفاده کنید.
گفتن بعضی از تیکه کلام‌ها در جامعه رواج پیدا کرده و احتمالاً شما هم آن‌ها را شنیده‌اید و استفاده کرده‌اید. این تیکه کلام‌ها برای حاضرجوابی فوق‌العاده هستند؛ البته بیش‌تر برای حاضرجوابی‌های دوستانه. مثلاً زمانی که کسی از شما انتقاد کرد و خواست به شما بفهماند که خودش خوب است، می‌توانید به او این‌طور جواب دهید: بابا بروسلی، جذاب، باشه اصلاً شما خوبی، تو خدای این کار.
از این دست تکه کلام‌ها در فضای مجازی بسیار است و حتی می‌توانید از کتاب‌های طنز و عامیانه و یا صحبت‌های دیگران، آن‌ها را استخراج کنید.
فقط فراموش نکنید در مکان‌های رسمی به هیچ عنوان از این تکه کلام‌ها استفاده نکنید. ۵. مقایسه کنید.
تکنیک مقایسه کردن هم می‌تواند به حاضرجوابی شما کمک کند؛ البته مقایسه‌ای که تا حدی کوبنده باشد و بتواند منظور شما را به خوبی بیان کند.
مثلاً اگر کسی به شما گفت تو خیلی فن بیان ضعیفی داری می‌توانید در جواب بگویید: «خدا را شکر که فن بیان ضعیفی دارم و نمی‌توانم با بیانم به دیگران بی‌احترامی کنم.» می‌بینید شما در این‌جا هم بی‌ادب بودنش را به رخش کشیده‌اید و هم ادب خودتان را با بی‌ادبی او مقایسه کرده‌اید.
و در پایان برای این‌که حاضرجواب خوبی باشید باید بداهه‌گوی خوبی نیز باشید. برای تقویت این مهارت هم راه‌های بسیار زیادی وجود دارد که شامل موارد زیر است.
- اطلاعات عمومی خود را افزایش دهید.
- بین موضوعات ارتباط ایجاد کنید.
- ذهنی آرام به دور از هیاهو داشته باشید.
- در ذهن‌تان سؤال‌های احتمالی را مطرح کنید. و به آن‌ها پاسخ دهید.
و نکته‌ی آخر این‌که همیشه احساس توانایی خودتان را تقویت کنید و به خودتان باور داشته باشید. این اولین و مهم‌ترین نکته‌ای است که همیشه و در همه جا به یاری شما می‌آید اگر ما یاد بگیریم که چگونه بداهه صحبت کردن را انجام بدهیم به احتمال بسیار زیاد توانمندی مغزمان آن‌قدر زیاد خواهد شد که بدون هیچ نگرانی در هر جایی حاضرجواب باشیم یا حداقل خودمان را از آن بحران که وجود دارد، خارج کنیم.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله