اتاق مشاور

دعوا نمک زندگی نیست

مهدیس حسینی، کارشناس روان‌شناس بالینی

دوباره دعوا، شنیدن صدای دعوای والدین که نمی‌توانند با هم گفت‌وگو کنند و همیشه حتی سر مسائل بی‌اهمیت و جزئی با هم بگو مگو می‌کنند برایم تکراری شده است. گاهی اوقات از خودم می‌پرسم چرا والدینم نمی‌توانند با هم گفت‌وگو کنند؟ چرا همیشه در خانه‌ی ما دعواست؟ من از این وضعیت خیلی ناراحتم گاهی اوقات می‌ترسم از این‌که آن‌ها بخواهند از هم جدا شوند آن وقت چه بلایی سر من می‌آید؟

کاملاً طبیعی است. والدین به دلایل مختلف با هم دعوا می‌کنند. ممکن است روز سختی را گذرانده و خسته باشند یا حال‌شان خوب نباشد؛ آن‌ها هم درست مثل شما وقتی حال‌شان خوب نیست ممکن است ناراحت شوند و به احتمال زیاد دعوا کنند؛ اکثر اوقات این دعواها و مشاجرات خیلی زود برطرف می‌شود، از یک‌دیگر عذرخواهی و آشتی می‌کنند و دوباره حال‌شان خوب می‌شود.

هیچ خانواده‌ای کامل نیست؛ حتی در خوش‌بخت‌ترین خانواده‌ها هم گاهی اوقات دعوا و مشاجره پیش می‌آید. اعضای خانواده باید بتوانند چیزهایی که آن‌ها را آزار می‌دهد با دیگر اعضای خانواده مطرح کنند.

آن‌چه در نتیجه‌ی تنش میان والدین نصیب همه‌ی اعضای خانواده می‌شود ناامنی و ناامیدی است که به شکل‌گیری خانواده‌ای آشفته می‌انجامد.

اما چند توصیه برای حل این مشکل

طرفداری و قضاوت شما در اختلافات والدین یا قهر با هر یک از آن‌ها نمی‌تواند به آرامش خانواده منجر شود. به تلاش میان والدین نگاهی همچون یک غریبه داشته باشید. ایرادات هر دو طرف را نگاه کنید و متناسب با سن‌تان با رعایت ادب و احترام ریشه‌ی اختلاف‌شان را به آن‌ها گوشزد کنید. برای خاتمه‌ی دعواها و کشمکش‌های میان والدین‌تان آن‌ها را تشویق کنید تا در اولین فرصت و با میل و رغبت به یک مشاور خانواده مراجعه کنند تا بتوانند ایرادات ارتباطی خود را اصلاح کنند.

زمانی که والدین‌تان در حال جر و بحث هستند، افکار مختلفی به ذهن شما می‌رسد.

این‌که چرا باید بر سر هم فریاد بکشند؟ آیا این امر به آن معناست که یک‌دیگر را دوست ندارند؟ آیا قصد دارند از یک‌دیگر جدا شوند؟

گرفتن نتیجه‌های واهی از جر و بحث‌های خانوادگی کار عاقلانه‌ای به شمار نمی‌رود. به هر حال آن‌ها هم انسان هستند و درست مانند خود شما زمانی که ناراحت می‌شوید ممکن است فریاد بکشند، گریه کنند، حرف‌هایی بزنند که هیچ قصد و غرضی از به زبان آوردن آن‌ها ندارند، پس این بار که والدین‌تان شروع کردند به مشاجره، تصور نکنید که حتماً باید بدترین اتفاق به وقوع بپیوندد؛ حتی ممکن است دعوای والدین‌تان در مورد شما باشد و شاید شما با خودتان فکر کنید که تقصیر از شماست پس احساس گناه کنید یا ناراحت شوید؛ اما باور کنید رفتار پدر مادرها هیچ وقت تقصیر بچه‌ها نیست.

گوش دادن به مشاجرات برای همه‌ی بچه‌ها دشوار است. برخی از بچه‌ها از این‌که می‌بینند والدین‌شان عصبانی و ناراحت هستند و بر سر یک‌دیگر فریاد می‌کشند، رنج می‌برند. این احتمال وجود دارد که در حین مشاجره شما بیش‌تر نگران یکی از والدین خود شوید این نگرانیِ شما هم طبیعی است. به هر حال این امکان وجود دارد که یکی از والدین حین دعوا خیلی بیش‌تر از طرف مقابل آسیب ببیند.

اگر شما یا یکی از دوستان‌تان در خانواده‌ای زندگی می‌کنید که اغلب دعواها از مرزهای معین فراتر می‌روند باید حتماً شخصی را خارج از خانه در جریان امور قرار دهید. مشکل را با یکی از بستگان، معلم، مشاور مدرسه و یا یک فرد عاقل و بالغ در میان بگذارید. این کار کمک بزرگی به شما می‌کند.

گاهی اوقات باید سعی کنید در مورد رفتار والدین‌تان با آن‌ها صحبت کنید، تا زمانی که به آن‌ها نگوید تا چه اندازه ناراحت هستید ممکن است هیچ‌گاه متوجه نشوند که جر و بحث‌های آن‌ها می‌تواند چه تأثیرات منفی روی شما داشته باشد. اگر پدر و مادرتان هر چند وقت یک‌بار با هم مشاجره می‌کنند زیاد خودتان را ناراحت نکنید. هیچ خانواده‌ی کاملی وجود ندارد، حتی در شادترین خانواده‌ها هم مشکلاتی به وجود می‌آید. بحث و مشاجره در هر رابطه‌ای اجتناب‌ناپذیر است، اما با عشق، درک متقابل و کمی تلاش تقریباً تمام مشکلات قابل حل هستند.

خیلی مهم است که به یاد داشته باشید وقتی والدین‌تان دعوا می‌کنند، خودتان را وارد دعوای آن‌ها نکنید. به جای دیگری بروید تا از دعوای آن‌ها دور بمانید. مثلاً به اتاق‌تان بروید، در را ببندید و خودتان را مشغول کاری بکنید تا دعوای آن‌ها تمام شود. بعضی اوقات والدینی که دعوا می‌کنند آن‌قدر کنترل‌شان را از دست می‌دهند که ممکن است به یک‌دیگر آسیب برسانند. اگر این اتفاق افتاد باید به یک بزرگ‌تر دیگر خبر بدهید تا به خانواده کمک کنند تا به کسی صدمه نرسد.

نوجوانان عزیزم باید به این نکته توجه داشته باشید که والدین هم هر از گاهی روزهای بد دارند که خسته، عصبی و درمانده می‌شوند و همین مسئله آستانه‌ی تحریک آن‌ها را کم می‌کند، بیش‌تر اوقات پدر و مادرها بحث می‌کنند، بعد هم در صورت لزوم معذرت‌خواهی کرده و همه چیز دوباره مثل قبل خوب و دل‌نشین می‌شود و لازم نیست با هر بار بحث و اختلاف نظر نگران شوید.