)
رژیم مصرف رسانه‌ای
مصطفی ضابط
جالب است همه‌ی ما می‌دانیم که برای سلامت جسمی، باید رژیم غذایی داشته باشیم، ولی آیا حواس‌مان هست که برای سلامت روحی هم باید رژیم بگیریم؟
تمام حرف‌هایی که می‌شنویم، فیلم‌هایی که می‌بینیم، موسیقی‌هایی که گوش می‌دهیم، بازی‌های دیجیتالی که انجام می‌دهیم، اخباری که از سایت‌های مختلف دریافت می‌کنیم، محتوایی که از شبکه‌های اجتماعی دریافت می‌کنیم، همه و همه خوراک روح ماست که باید از سالم بودن‌شان اطمینان پیدا کنیم تا روح‌مان دچار آسیب نشود.
در رژیم غذایی، خوردنی‌ها به پنج دسته‌ی اصلیِ داروها، خوراکی‌های مفید، خوراکی‌های بی‌ضرر بی‌فایده، خوراکی‌های مضر و سموم تقسیم می‌شود.
پس تکلیف مشخص است و آن هم این‌که از محتواهای رسانه‌ای که سمّ هستند قطعاً دوری کنیم؛ مثل برخی صحنه‌های غیراخلاقی که می‌تواند روحیه‌ی مخاطب را دچار آسیب‌های روحی- روانیِ جدی کند. کودکانی هستند که با دیدن یک فیلم ترسناک نامناسب سن‌شان، چندین سال، شب‌ها با ترس خوابیده‌اند و یا تا آخر عمر، آن ترس همراه‌شان مانده است.
اما خوراکی‌های مضرّ زیادی نیز وجود دارد که می‌تواند به روح ما آسیب برساند. مثلاً بسیاری از بازی‌های رایانه‌ای دارای محتواهایی هستند که مناسب هر سنی نیست. به همین دلیل نظام‌های رده‌بندی سنی زیادی در دنیا وجود دارد و به ما هشدار می‌دهند که محتواهای آسیب‌رسان داخل این بازی چیست و آسیب‌های این بازی برای چه سنی کم‌تر است!
نظام رده‌بندی اسرا (esra.ircg.ir) در ایران، علاوه بر رده‌بندیِ سنیِ بازی‌های رایانه‌ای، میزان محتوای آسیب‌رسان موجود درون بازی را نیز به مخاطب هشدار می‌دهد.
برخی خوراکی‌ها نیز بی‌ضرر و بی‌فایده‌اند؛ یعنی آسیبی به روح ما نمی‌رسانند، ولی فایده‌ای هم برای‌مان ندارند. مثل برخی بازی‌های موبایلی که در آن شخصیت اصلی در حال دویدن و جمع کردن سکه است. معمولاً این‌گونه بازی‌ها آسیب روحیِ خاصی ندارند، ولی هیچ فایده‌ای هم برای ما ندارند. اگر حواس‌مان نباشد، ممکن است ساعت‌ها درگیرمان کند.
در این‌جا یک مرز بسیار مهم هم وجود دارد و آن هم مرز فَرَح است! یعنی این فعالیت رسانه‌ای که انجام دادم باعث شادیِ من شد یا نه؟ اگر باعث نشاط روحی برای من بشود، مفید است. اگر هیچ تغییری در من ایجاد نکند کار بی‌فایده است؛ و اگر باعث ناراحتی و عصبانیت من بشود، آسیب است.
اما برخی محتواهای رسانه‌ای مفید هستند و می‌توانند احساسات ما را در جهت مثبت تحریک کنند، مثل برخی کلیپ‌های ویدیویی، غرور ملی را در ما افزایش می‌دهد و یا حتی ممکن است باعث بشوند تا تصمیم درست بگیریم.
یا مثلاً انیمیشن‌ها می‌توانند مفاهیم سنگین فلسفی را به کودکان یاد دهند. سایت «چی خوبه» (chikhoobeh.com) به صورت تخصصی برای انیمیشن‌ها، رده‌بندیِ سنی گذاشته و تحلیل محتوایی نسبت به هر انیمیشن را ارائه می‌دهد تا بتوانیم خوراکی‌ای انتخاب کنیم که نکات مثبتی داشته باشد و آسیب روحی به کودکان و نوجوانان وارد نکند. سایت kodoumo.ir نیز راهنمایی برای انتخاب بازی، انیمیشن و فیلم است.
حالا جالب است بدانید که برخی بازی‌ها، حکم دارو دارند و متخصص رسانه برای فردی ممکن است تجویز کند. مثلاً بگوید که شما باید روزی یک ساعت این بازی را انجام بدهید تا قدرت تمرکز شما بالاتر برود. به عنوان مثال می‌توانید به سایت hedayatmizan.ir سری بزنید و در بخش راهنمای والدین بازی‌هایی که مهارت‌هایی را در شما افزایش می‌دهند را پیدا کنید.
بنابراین خوب است که در خوراک رسانه‌ای روزانه‌‌ی‌مان دقت بیش‌تری کنیم و خوراکی‌ای را انتخاب کنیم که نه تنها آسیبی به روح و روان‌مان نمی‌زند، بلکه باعث رشد شخصیت ما بشود.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله