پشت کوه‌های نقاشی

گزارش تصویری از سفر به روستاهای اردبیل و خلخال

سارا بهمنی

در استان اردبیل، روستاهای مناطق خلخال، بعد از پیچ‌های بسیار و پشت همان کوه‌های نقاشی، به مردم محرومی می‌رسی که در وضعیت قرمز هنوز در حال زندگی کردن هستند؛ البته کمیته‌ی امداد توانسته با تحت پوشش قرار دادن این شهروندان، در بهبود زندگی آن‌ها مؤثر باشد. درست همان‌جایی که هوایش را مه‌ها تعیین می‌کنند. از پشت پنجره به کوه‌ها نگاه می‌کنی؛ و اگر مه‌ها از پشت کوه‌ها بیرون بیایند، هوا سرد می‌شود؛ و اگر هنوز در پشت کوه مانده باشند، هوا گرم است. برای رسیدن به روستاها باید راه‌های پرپیچ‌وخم زیادی را پشت‌ سر بگذرانی که همین راه‌ها باعث شده است تا کسانی که بافتن فرش را سفارش می‌دهند کم‌تر به این روستاها بروند و مردم یکی از راه‌های درآمدشان را از دست بدهند.

مردم پشت کوه‌های مناطق محروم خلخال، مردمی خون‌گرم هستند که به زبان‌های ترکی، تات و فارسی صحبت می‌کنند. رفتار اهالی روستاها با مهمان متفاوت است. بدون این‌که بشناسنت به زور می‌خواهند بروی خانه‌ی‌شان و از آش دوغ‌های خوش‌مزه‌ی‌شان که انگار همیشه آماده است، بخوری. مردمی که هنوز لباس‌های محلی می‌پوشند و همین لباس‌های رنگی محلی، زیبایی بی‌نظیری به روستای‌شان داده و تمام نداری‌های‌شان زیر آن لباس و آن لبخند پنهان است.

نوجوانان و جوانان در این مناطق خیلی کم دیده می‌شوند و بیش‌تر برای کار به مناطق دیگر مهاجرت کرده‌اند. سفر به روستاهای مناطق خلخال قطعاً سفری به یاد ماندنی خواهد بود که تا چندین سال گوشه‌ی اتاق خودت هم که نشسته باشی، تصور می‌کنی در همان جاده‌های مارپیچی هستی که درخت‌های کوهی‌اش زیر باد، شاخه‌های‌شان را برایت تکان می‌دهند.