روزی روزگاری ایران

نزدیک‌ترین شکل را به تاکسی‌های امروزی، می‌توانیم در قرن هجدهم میلادی و در اروپا بیابیم. کالسکه‌هایی که با اسب کشیده می‌شدند. خودروها در فرانسه بودند که «تاکسی‌مترکب» (taximetrecab)» گفته می‌شدند.

آن‌چه امروز به اختصار تاکسی خوانده می‌شود، در حقیقت از همین واژه‌ی تاکسی‌متر برگرفته شده است.

«هری ناتانیل آلن» خودروی بنزین‌سوز را به آمریکا وارد کرد. او اولین کسی هم بود که از رنگ معروف «زرد» بر بدنه‌ی تاکسی استفاده کرد.
او دریافته بود که رنگ زرد راحت‌تر از دیگر رنگ‌ها از دور مشخص می‌شود و در جلب توجه مسافران نقش بسزایی دارد.

دو اختراع بزرگ

تاکسی در دهه‌ی 1940 با دو اختراع دیگر متحول شد. نخستین اختراع، تاکسی‌متر بود.
البته فکر چنین ابزاری چیز جدیدی نبود؛ جالب است بدانید که در روم باستان، چرخ‌های ارابه‌ها به محوری مجهز بودند که چند گوی قرمز روی آن قرار داشت. با حرکت چرخ‌ها و به فواصل معینی، یکی از توپ‌ها رها می‌شد. در انتها هزینه‌ی سفر بر مبنای توپ‌های آزاد شده محاسبه می‌شد؛ اما آن‌چه به این امر آسان کمک می‌کرد، فن‌آوری الکترونیک بود.

دومین اختراع، ارائه‌ی رادیوهای دوطرفه بود. با کمک این رادیوها، رانندگان می‌توانستند برای ارائه‌ی خدمات و به کمک یک مرکز هماهنگ‌کننده، با سرعت و کیفیت بسیار بالاتری حمل و نقل مسافران را سامان دهند.

تکاپوی تولید تاکسی در همه‌ی کشورها وجود دارد و کمپانی‌های معروفی چون، بنز، پژو و... اقدام به تولید تاکسی‌هایی با نام تجاری خاص می‌کنند.

اولین تاکسی در ایران

برخی می‌گویند اولین فرد واردکننده‌ی تاکسی به تهران «علی امینی» فرزند «فخرالدوله» بوده است؛  اما در کتاب «اولین زنان» گفته شده «فخرالدوله» اولین بانوی ایرانی بوده که چنین فکری به سرش زده است.

فخرالدوله، نهمین دختر مظفرالدین‌شاه قاجار، بانویی بود بسیار فعال، خیلی مرتب و منظم، اجتماعی، عاقل، بااطلاع از اوضاع مملکتی، سیاست و اقتصاد روز ایران که با بهره‌گیری از ارثیه‌ی پدری و مدیریت خود، به یکی از ثروت‌مندترین زنان ایران بدل شد. او اولین کسی بود که در ایران به فکر تاکسی و استفاده از آن در میان مردم افتاد.

در اوایل سال 1325 فخرالدوله ده دستگاه اتومبیل فورد خریداری کرد و در اختیار کسانی که رانندگی بلد بودند، قرار داد و آن‌ها تنها با کرایه‌ای به مبلغ پنج قِران، مسافران را در خیابان‌های خلوت تهران به سرعت به مقصد می‌رساندند.

نکته‌های خواندنی

* اگر تعداد مسافرهای تاکسی بیش‌تر از یک نفر می‌شد، کرایه‌ی کم‌تری گرفته می‌شد.

* تمامی رانندگان تاکسی به هنگام رانندگی باید کت و شوار پوشیده باشند. هم‌چنین آرمی فلزی که تصویری از یک اتومبیل روی آن بود، روی یقه و سینه‌ی خود نصب می‌کردند.

اگر عکس‌های راننده‌های آن دوره را با همین تیپ و شکل و شمایل ببینید، آرم‌های فلزی روی یقه و کت آن‌ها، همیشه در گواهی‌نامه‌های‌شان به چشم می‌خورد.

* اولین سازمان تاکسی‌رانی در ایران، سال 1359 شکل گرفت.