نویسنده
در قرون گذشته، همواره از ساده‌‌‌ترین مواد که به راحتی در طبیعت یافت می‌شدند، برای ساخت زیورآلات استفاده می‌شده است. در مصر باستان، اغلب از طلا برای ساخت جواهرات استفاده می‌شد و همواره از گردنبند گرفته تا سربندهای طلا، مشتریان خاص خود را داشته‌اند. همچنین، مصریان، اولین اقوامی بودند که از سنگهای قیمتی مانند فیروزه، یاقوت و سنگ لاجورد در ساخت جواهرات خود استفاده می‌کردند.
از سوی دیگر، یونانیان از مواد خام طبیعی، مانند: گلبرگ گل‌ها، دانه‌ی گیاهان و نیز حشرات خشک‌شده در ساخت جواهرات خود استفاده می‌کردند. این روند ادامه داشت تا این که 300 سال قبل از میلاد مسیح m ، یونانیان به استفاده از سنگهای نیمه‌قیمتی مانند زمرد و مرواریدها در ساخت زیورآلات خود گرایش پیدا کردند. استفاده از جواهرات، نمادی از ثروت، مقام و جایگاه اجتماعی بالای افراد بود. این هنر در ایران نیز از گذشته‌های دور رواج داشته است. برای آشنایی بیش‌تر با گوهرتراشی، گفت‌وگویی با آقای سیدمحمد میراحمدی انجام داده‌ایم که با هم می‌‌خوانیم:
* گوهر چیست؟
گوهر، واژه‌ای فارسی است معادل کلمه‌ی جوهر در عربی، که در انگلیسی jewel نامیده می‌شود؛ ولی از دید گوهرشناسی معنی گسترده‌تری دارد. گوهرها، کانی‌ها و یا بلورهایی‌اند که نظر انسان‌ها را به خاطر رنگ خوش و یا پدیده‌های نوری مثل درخشش، به خود جلب می‌کنند و کمیاب هستند. این سنگ‌ها برش و صیقل داده شده و برای تزیینات و آرایش‌های شخصی استفاده می‌شود.
* چگونه می‌توان سنگهای قیمتی را از سنگهای دیگر تشخیص داد؟
گوهرشناسان با تجربه با دیدن سنگ و سنجش سختی و درخشش سنگ‌ها می‌توانند سنگهای قیمتی را تشخیص دهند؛ اما با پیش‌رفت علوم از شیوه‌های جدید علمی فیزیکی، شیمیایی و اپتیکی استفاده می‌شود؛ مثلاً با استفاده از دستگاه اپتیکال و تولید نورِ مخصوص می‌توان تا عمق سنگ‌ها را دید و نوع آن را تشخیص داد.
* شما این سنگ‌ها را از کجا تهیه می‌کنید؟
این سنگ‌ها از کشورهای مختلف، مانند: آفریقا، برزیل، چین، افغانستان، پاکستان و همچنین معادن شهرهای مختلف ایران تهیه می‌شود.
* از سنگهای قیمتی بیش‌تر چه چیزی درست می‌شود؟
انواع مختلف زیورآلات و وسایل تزیینی از این سنگ‌ها ساخته می‌شود. از انگشتری، گردن‌آویز، گوشواره گرفته تا دکمه‌ی لباس خانم‌ها و تابلوهای سنگی، بخشی از وسایلی هستند که از سنگ درست می‌شوند. در واقع محدودیتی در این زمینه وجود ندارد و سنگ با چوب، چرم و پلاستیک قابل تلفیق هستند و می‌توان از آن وسایل تزیینی متنوعی ساخت.
* آیا سنگهای قیمتی تنها کاربرد تزیینی دارند؟
نخیر! این سنگ‌ها از گذشته از نظر درمانی نیز مورد توجه انسان‌ها بوده است. استفاده از خواص درمانی سنگهای نیمه‌قیمتی هزاران سال قدمت دارد. امروزه نیز کشور چین یکی از بزرگ‌ترین عرضه‌کنندگان گوهرها و سنگهای شفابخش در سراسر دنیاست. در دین اسلام نیز استفاده از انگشتر با نگین عقیق، فیروزه و سنگ خورشید توصیه شده است.
* مراحل کار گوهرتراشی را توضیح دهید.
اولین مرحله‌ی گوهرتراشی، بُرش سنگ‌هاست که به اندازه‌های مختلف بریده می‌شود. در مرحله‌ی دوم، سنگ‌ها تراش داده می‌شوند. تراش‌ها هم به طور کلی به دو دسته‌ی ساده و زاویه‌ای تقسیم می‌شود. در برش ساده، سنگ‌ها به شکل گنبدی، تخت، فانتزی برش داده می‌شوند. در تراش زاویه‌ای، تراشه‌ها به صورت محاسبه‌شده و با شاخص زاویه تعیین و انجام می‌شود. در مراحل بعد سنگ‌ها پرداخت و صیقل داده می‌شوند. برای این کارها دستگاه‌های مخصوصی وجود دارد.
* چند نوع سنگ تزیینی در ایران وجود دارد و معروف‌ترین آن کدام است؟
در ایران حدود200 نوع سنگ تزیینی وجود دارد و معروف‌ترین آن هم سنگ فیروزه‌ی نیشابور است که در دنیا بی‌نظیر است.
* آیا سنگهای قیمتی ایران صادر هم می‌شوند؟
بله! این سنگ‌ها به کشورهای مختلف، مانند: چین، ترکیه، ایتالیا و کشورهای حاشیه‌ی خلیج‌فارس صادر می‌شود.
* نظر شما درباره‌ی این کار چیست؟
گوهرتراشی برای کسی که علاقه‌مند به آن باشد کار شیرین و ساده‌ای است. زیبایی‌های زیادی در گوهرتراشی وجود دارد و می‌تواند دنیای جدیدی را کشف کرد. بازار کار خوبی هم دارد و دارای ارزش افزوده‌ی بالایی است؛ و اگر کسی تلاش کند و آموزش ببیند، می‌تواند درآمد خوبی از این راه داشته باشد.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله