علمی

جزر و مد

مترجم: آرزو رمضانی

زمین در میان فضای تاریک، آبی به نظر می‌رسد. به خاطر این‌که ۷۰ درصد کره‌ی زمین را آب پوشانده است. دریاها را هم بیش از میلیون میلیون میلیون تن آب شور تشکیل داده است.

هر دوازده ساعت این آب‌های شور بالا و دوباره پایین می‌رود. این بالا رفتن و پایین آمدن آب را جزر و مد می‌گویند. وقتی آب بالا می‌رود آن را مد و وقتی آب پایین می‌رود آن را جزر می‌گویند. حرکت آب اقیانوس‌ها به دلیل ماه و چرخش زمین است. جاذبه‌ی زمین، ماه را می‌کشد و جاذبه‌ی ماه، زمین را به خود جذب می‌کند.

وقتی زمین می‌چرخد، ماه آب اقیانوس‌ها را به سمت خود می‌کشد، و به این دلیل آب دریاها بالا می‌آید یا همان مد اتفاق می‌افتد. شبیه همین مد در دریاها در طرف دیگر زمین نیز رخ می‌دهد. جایی که آب کشیده شده و شکم پیدا کرده و این نتیجه‌ی چرخش زمین است. در این قسمت جزر و مد‌های شدیدی اتفاق می‌افتد. پس از شش ساعت بعد، زمین ۹۰ درجه می‌چرخد و آب دریا به پایین‌ترین سطح خود می‌رسد و جزر اتفاق می‌افتد.

آب اقیانوس‌ها بالا و پایین می‌رود بدون این‌که میزان شوری آب تغییر کند، و کشیدگی آب در سمتی که ماه نزدیک زمین است همیشه بیش‌تر است.

جزر و مد چگونه رخ می‌دهد؟

در حالی که زمین می‌چرخد، آب در زیر ماه بالا می‌آید. جاذبه‌ی ماه، آب اقیانوس را به سختی می‌کشد و آب‌های اطراف به بالا کشیده می‌شود.

هر دو هفته یک بار خورشید و ماه با زمین در یک ردیف می‌شوند و جاذبه‌ی آن دو با هم سبب می‌شود جزر و مدهای بهاری ایجاد شود و سطح آب دریاها بیش‌تر از حد معمول بالا بیاید.

پس از یک هفته،‌ خورشید و ماه زاویه‌های قائمه با هم تشکیل می‌دهند. در امتداد مخالف آن‌ها کشش کم‌تر از حد معمول ایجاد می‌کند و دامنه‌ی نوسان جزر و مد خیلی پایین می‌شود.

آزمایش جزر و مد

وسایل مورد نیاز:

تشت کوچک پلاستیکی، آب، توپ پلاستیکی، چسب قوی، طناب ۸ و ۱۶ اینچی، مته‌ی دستی.

جزر و مد

یک تشت پلاستیکی را در یک جای صاف قرار دهید.سپس آن را تا نصفه آب بریزید. حالا توپ پلاستیکی را به آرامی داخل آب کنید. آن‌قدر که در وسط تشت شناور شود، مانند عکس.

به آرامی توپ را به پایین فشار دهید. چه اتفاقی می‌افتد؟ آب بالا می‌آید. به این مد می‌گویند.

سپس اجازه دهید توپ به آرامی بالا بیاید. حالا می‌بینید که آب در تشت دوباره پایین رفت. حالا می‌بینید که جزر اتفاق افتاده، در حالی که مقدار آب هیچ تغییری نکرده است.

بالا آمدگی آب یا مد

یک نخ ۸ اینچی به توپ محکم بچسبانید. سپس از دوست‌تان بخواهید تا در دو طرف تشت دو سوراخ ایجاد کند. دقیقاً در دو طرف مقابل.

حالا نخ ۱۶ اینچی را در دو طرف سوراخ ببندید. نصف تشت را آب بریزید و توپ را در آن شناور کنید.

از دوست‌تان بخواهید طناب توپ را به سمت خود بکشد. حالا آب بیش‌تر در طرف دیگر است. این یعنی بالا آمدن آب یا مد.

جاذبه‌ی ماه، آب‌ها را به سمت خود می‌کشد؛ همان‌طور که جاذبه‌ی زمین آن‌ را به سمت خود می‌کشد. حالا از دوست‌تان بخواهید توپ را نگه دارد، در حالی‌که شما طناب را با تمام قدرت می‌کشید.

در این‌جا در دو طرف زمین مد است. یکی از شما به آرامی توپ را بچرخانید. حالا می‌توانید ببینید چگونه جزر و مد در اطراف زمین حرکت می‌کند.

علمی

چرا بعد از شنا انگشت‌های‌مان چروک می‌شود؟

مترجم: شیرین سلیمی- اکبر روحی

تقریباً یک ساعتی است که در استخر هستید و حالا به دست‌ها‌ی‌تان نگاه می‌کنید، چه‌قدر چروک شده‌اند! این حالت طبیعی است. شما نمی‌توانید ببینید که پوست‌تان با چربی مخصوصی پوشیده شده است که از پوست شما حفاظت می‌کند و آن را چرب و تا حدی ضد آب نگه می‌دارد. به همین دلیل وقتی زیر باران هستید یا بعد از بازی و ورزش دوش می‌گیرید یا دست‌ها‌ی‌تان را قبل از غذا می‌شویید، پوست شما کاملاً خیس نمی‌شود. چربی مخصوص ‌پوست، آب را دور می‌کند.

اما وقتی شما مدت زیادی در آب هستید چه اتفاقی می‌افتد؟ خب، فقط مقدار مشخصی از ماده‌ی چربی روی پوست شما را پوشانده. وقتی این ماده شسته شود آب می‌تواند راهی برای ورود به لایه‌ی خارجی پوست شما پیدا کند. این کار از طریق اسمز انجام می‌شود؛ یعنی حرکت آب از یک چیز به چیز دیگر. از جایی که آب بیش‌تری هست به جایی که آب کم‌تری دارد.

در استخر، نسبت به بدن شما، آب بیش‌تری هست و به‌طور طبیعی آب به طرف جایی که کم‌تر وجود دارد حرکت می‌کند!

به نظر می‌رسد انگشت‌های شما مثل کشمش چروک شده‌اند؛ اما واقعاً این‌طور نیست. آن‌ها در آب خیس خورده‌اند و آب اضافی در انگشت‌های شما باعث شده که پوست‌تان در بعضی قسمت‌ها متورم شود، و این علت چروکیدگی انگشت‌های شماست.

فقط رفتن به استخر موجب شسته شدن چربی پوست نمی‌شود. ماندن به مدت زیاد در حمام، شستن ظروف به مدت زیاد، ساییدن و شست‌و‌شو به مدت زیاد، تمیز کردن سنگریزه‌های آکواریوم و هرکاری که باعث شود دست‌ها‌ی‌تان مدت زیادی در آب بمانند موجب چروکیدگی انگشت‌های شما خواهد شد.

اگر از استخر بیرون آمدید و مثل کشمش شده بودید باید چه بکنید؟هیچ! چروک شدن پوست بعد از حمام یا شنا اتفاق بدی نیست و خود به خود برطرف می‌شود؛ ولی با پوشیدن دستکش می‌توانید از شسته شدن چربی پوست‌تان جلوگیری کنید.